در ادامه این مقاله به بررسی فلزیاب BFO چیست و مشخصات فنی آن می پردازیم.

دستگاه فلزیاب BFO (Beat Frequency Oscillation) نوعی از فلزیاب‌های بسیار ساده و ابتدایی هستند.

فلزیاب BFO چیست؟ از اصل تداخل امواج برای تشخیص فلزات استفاده می‌کنند.

اساس کار این فلزیاب بر پایه دو نوسان‌ساز (اسیلاتور) است، که فرکانس‌های نزدیک به هم تولید می‌کنند.

وقتی فلزی در نزدیکی سیم‌پیچ جستجوگر فلزیاب قرار می‌گیرد، فرکانس یکی از نوسان‌سازها تغییر می‌کند.

این تغییر فرکانس باعث تغییر در فرکانس ضربان (Beat Frequency) می‌شود.

البته این تغییر فرکانس ضربان توسط یک بلندگو یا هدفون قابل شنیدن است.به اپراتور اطلاع می‌دهد که فلزی در نزدیکی دستگاه وجود دارد.

ویژگی‌های فلزیاب BFO چیست

این فلزیاب‌ها می‌توانند در مناطقی با خاک غیرمعدنی یا خاک‌های با مقدار کمی مواد معدنی به خوبی عمل کنند.

در زمین‌های با مواد معدنی زیاد یا خاک‌های نمکی، فلزیاب‌های BFO دقت کمتری خواهند داشت،

اما در زمین‌های عادی می‌توانند کاربرد خوبی داشته باشند.

1. سادگی در طراحی: به دلیل اینکه تکنولوژی قدیمی و ساده‌ای دارد، این دستگاه‌ها قیمت نسبتاً پایینی دارند.
2. حساسیت به فلزات: این نوع فلزیاب‌ها می‌توانند فلزات آهنی و غیرآهنی را شناسایی کنند، اما دقت آن‌ها معمولاً کمتر از مدل‌های پیشرفته‌تر است.
3. عملکرد محدود در عمق: فلزیاب‌های BFO معمولاً توانایی شناسایی فلزات در عمق زیاد را ندارند و معمولاً برای کاربردهای سطحی مناسب‌ترند.

فلزیاب BFO چیست؟

BFO مخفف عبارت Beat Frequency Oscillator به معنای نوسان‌ساز فرکانس ضربانی است و یکی از قدیمی‌ترین و ساده‌ترین انواع فناوری‌های مورد استفاده در دستگاه‌های فلزیاب است.

این فلزیاب‌ها بر اساس پدیده ضربان‌سازی فرکانس کار می‌کنند و معمولاً به عنوان دستگاه‌های تفریحی، ارزان‌قیمت، یا آموزشی شناخته می‌شوند.

اصل کارکرد فلزیاب BFO

مکانیسم اصلی این فلزیاب‌ها بر پایه ترکیب دو مدار نوسان‌ساز (Oscillator) الکترونیکی است:

1. نوسان‌ساز مرجع (Reference Oscillator): این مدار یک فرکانس ثابت تولید می‌کند که معمولاً در محدوده فرکانس‌های صوتی بالا یا رادیویی است (مثلاً ۱۰۰ کیلوهرتز).
2. نوسان‌ساز جستجو (Search Oscillator) یا سیم‌پیچ: این مدار نیز فرکانسی نزدیک به فرکانس مرجع تولید می‌کند، اما سیم‌پیچ جستجو (کویل) فلزیاب، بخشی از مدار آن است.

نحوه تولید صدا (ضربان):

• وقتی دو فرکانس بسیار نزدیک به هم (مثلاً ۱۰۰,۰۰۰ هرتز و ۱۰۰,۰۰۵ هرتز) با هم ترکیب می‌شوند، سیگنال حاصل دارای یک فرکانس سوم به نام فرکانس ضربان (Beat Frequency) است که برابر با اختلاف دو فرکانس اصلی است.
• در مثال بالا، فرکانس ضربان ۵ هرتز خواهد بود. اگر این فرکانس در محدوده شنوایی انسان (۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرتز) باشد، به صورت یک صدای “ضربه” یا “بوق” شنیده می‌شود.

نحوه عملکرد فلزیاب BFO چیست؟

نوسان‌سازها:

فلزیاب‌های BFO دارای دو نوسان‌ساز هستند که فرکانس‌های نزدیک به هم تولید می‌کنند. یکی از این نوسان‌سازها به سیم‌پیچ جستجوگر متصل است.

تداخل امواج:

امواج تولید شده توسط دو نوسان‌ساز با هم تداخل می‌کنند و فرکانس ضربان تولید می‌کنند.

تغییر فرکانس:

وقتی فلزی در نزدیکی سیم‌پیچ جستجوگر قرار می‌گیرد، میدان مغناطیسی فلز باعث تغییر در فرکانس نوسان‌ساز متصل به سیم‌پیچ می‌شود.

تشخیص فلز:

تغییر فرکانس نوسان‌ساز باعث تغییر در فرکانس ضربان می‌شود که توسط بلندگو یا هدفون قابل شنیدن است.

شناسایی فلز

1. حالت تنظیم (Tuning): اپراتور دستگاه را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که فرکانس ضربان در حالت عادی (دور از فلز) بسیار پایین یا نزدیک به سکوت باشد.
2. واکنش به فلز: هنگامی که سیم‌پیچ جستجو (کویل) به یک شیء فلزی نزدیک می‌شود، میدان الکترومغناطیسی سیم‌پیچ دچار اختلال می‌شود. این اختلال باعث تغییر در فرکانس تولیدی نوسان‌ساز جستجو می‌شود.
3. تغییر ضربان: با تغییر فرکانس نوسان‌ساز جستجو، اختلاف فرکانس بین دو نوسان‌ساز (فرکانس ضربان) افزایش یا کاهش می‌یابد. این تغییر به صورت تغییر در صدای خروجی (زیر یا بم شدن صدا) توسط اپراتور شنیده می‌شود، که نشان‌دهنده وجود فلز است.

مزایا و معایب فلزیاب‌های BFO

امروزه فلزیاب‌های BFO تا حد زیادی جای خود را به فناوری‌های پیشرفته‌تری مانند VLF (فرکانس بسیار پایین) و PI (القای پالس) داده‌اند که تفکیک بهتر و عمق بیشتری ارائه می‌دهند.